ĐI HÁI XOÀI YÊN CHÂU: NÓNG NHƯNG VUI

Từ Mộc Châu lên Yên Châu chỉ mất chừng 60km, đường quốc lộ 6 rộng thênh thang, đang mùa dịch, hạn chế đi lại lên đường vắng, đi mất chừng 1 tiếng là tới thị trấn để vào các xã có nhiều xoài. 

Yên Châu là huyện duy nhất ở miền Bắc được chứng nhận và bảo hộ chỉ dẫn địa lý cho giống xoài bản địa vừa ngon, vừa thơm đặc biệt. Huyện có 14 xã, thị trấn nhưng, chỉ có 3 xã nhiều xoài và xoài tròn ngon nhất được công nhận và bảo hộ chỉ dẫn địa lý là: Viềng Lán, Sặp Vặt, Chiềng Pằn

Khí hậu nóng, khô cùng với địa chất dốc, đất đỏ nhiều phù sa có lẽ chính là điều kiện cần và đủ để xoài tròn Yên Châu ngon, ngọt và có mùi thơm đặc trưng, đến nỗi ăn xong, rửa tay rồi mà vẫn thấy mùi thơm thoang thoảng. Bởi thế, tuy quả không to (7 quả/1kg) nhưng xoài yên Châu vẫn được đón nhận và xếp vào hàng đặc sản Yên Châu, Sơn La.

Chúng tôi đến đúng vùng xoài cổ thụ, nới có 2 cây xoài tròn (Muồng Kẻo) trên 150 năm tuổi, chu vi thân 3,6 mét ở xã Sặp Vạt, huyện Yên Châu; đồng thời cũng là 2 cây Xoài cổ thụ đầu tiên của Sơn La được công nhận Cây Di sản Việt Nam.

Bà con đã đi thu hoạch xoài từ rất sớm, để gần trưa là nghỉ do ở Yên Châu thời tiết rất nóng. Trẻ con và phụ nữ, người già phụ trách thu hoạch những cây xoài thấp, cành xòa xuống, đàn ông khỏe mạnh sẽ trèo lên thu hái những cây xoài cao hàng 10m - 30m. Người ta sẽ dùng những chiếc sào tre có đầu được đan thành rọ để ngoắc các quả xoài về thả vào 1 chiếc giỏ to cỡ cái thúng. Đầy giỏ, xoài sẽ được dòng dây thả xuống cho người ở dưới đỡ và đem về nhà dồn lại. 

Những cây xoài to hàng trăm tuổi này, thấy người dân bảo ăn ngon hơn những cây xoài non. Nói chung việc thu hoạch khá vất vả chứ không nhàn như hái mận, nhất là ở vùng đất Yên Châu được mệnh danh là chảo lửa của Sơn La. 

Thế nhưng người dân vẫn miệt mài thu hái và vui vẻ đóng hàng, sau đó chở ra các điểm tập kết để bán. Xoài năm nay mất giá do dịch bệnh, chỉ bán được từ 1-20k/kg chứ không được 30k/kg như mọi năm. 

CÓ THÊ MUA XOÀI YÊN CHÂU TẠI ĐÂY